Aan welk verhaal ben je gehecht?

COLUMN

Gert Jan de Bruin


We gingen vorig weekend naar een klooster. Vooraf had iedereen een huiswerkopdracht gekregen: denk na over een bijbelverhaal dat een rol speelt in je leven, dat je aanspreekt, waar je op terugvalt in bijzondere omstandigheden. Iedereen kreeg ruim de tijd (meer dan een week) om er over na te denken en kon als geheugensteuntje ook wat op papier zetten. Sommigen weten uit de veelheid aan verhalen haast niet te kiezen, anderen moeten er echt voor gaan zitten.

In de week die daaraan vooraf ging had ik een kringbijeenkomst. Ik overviel de mensen daar met dezelfde vraag: welk bijbelverhaal springt er voor jou uit, aan welk verhaal ben je op één of andere manier gehecht? Niks voorbereidingstijd, we maakten direct een rondje. Niet iedereen heeft dan een antwoord paraat.
Maar ik noteerde toch: de woorden van Paulus over de liefde in de brief aan de Korintiërs; het wonderbaarlijke verhaal over broden en vissen die allen hebben gevoed, na het plan van Jezus’ vrienden om de mensen weg te sturen; Henoch en zijn niet alledaagse wandeling met God; de parabel over de verloren zoon, z’n boze broer en vooral de open, verwelkomende armen van hun vader; de lotgevallen van Jozef en zijn broers werden zelf tweemaal genoemd; Maria die aan de voeten van Jezus zit terwijl haar zus druk is met dienen; de roeping van de leerlingen, mensen die zich nergens op voorstaan, zo heerlijk gewoon zijn; het gesprek van twee teleurgestelde mensen op weg naar hun huis in Emmaüs en een onbekende ‘meeloper’ die aan tafel het brood breekt. Wat een rijkdom aan verhalen!

We zijn aan een verhaal of meerdere verhalen gehecht omdat we ons herkennen in de mensen die beschreven worden, omdat de situatie die beschreven wordt er één is die ons zeer bekend voorkomt. Soms moet er nog het nodige uitgezocht worden en staan we van onszelf te kijken… Dan is de vraag aan onszelf: waarom noem ik nu juist dat verhaal? Maar de woorden doen op de één of andere manier wat met ons, raken ons hart. Het omgekeerde is ook waar: wij doen wat met de woorden van het verhaal, halen ze naar ons toe, ‘verbuigen’ ze. Zo kunnen eeuwen en eeuwen overbrugd worden, als we de mensen van toen onze hand reiken.

Ik kan me nu al weer vrolijk maken over een bijbelverhaal op het rooster, dat ik op de zondag na Pinksteren mag overwegen. Het vertelt ons over een nachtelijke ontmoeting van Jezus en een zekere Nikodemus. Waarom gaat Nikodemus door het donker naar Jezus? Wie denkt hij te gaan spreken? Waar hoopt hij op? Wat zouden u en ik Jezus vandaag willen zeggen, willen vragen? En dan de misverstanden die er ontstaan, zoals zo vaak in een gesprek omdat we niet direct op dezelfde golflengte zitten. Voor de tweede maal geboren worden. Hoe kan dat nu, vraag Nikodemus en wij zijn geneigd hem bij te vallen?

Stel dat het mij gevraagd wordt: wat is jouw bijbelverhaal? De komende dagen weet ik wat ik ga antwoorden: dat geheimvolle gedeelte uit Johannes 3, over de ontmoeting tussen Jezus en Nikodemus.

Gert Jan de Bruin, 31 mei 2019



Jezus en Nicodemus
Anonymus
pentekening (20 × 27 cm) — ca. 1655
Museum Albertina, Wenen

Dit werk is gekoppeld aan Johannes 3:3

Deze tekening werd, gezien de stijl, lang aan Rembrandt toegeschreven, maar die toewijzing is inmiddels verworpen.