Christelijke politiek en Israël

De oecumenische en diaconale roeping van de PKN

GASTCOLUMN

Lamkje Sminia

Vorige week stond hier een column met de titel ‘Joden, antisemitisme en de staat Israël’. Bekeken in de politieke partijprogramma’s en geschreven door Ewout Klootwijk, beleidsmedewerker voor ‘Kerk en Israël’, een groep binnen de PKN die omstreden is vanwege de naam en de pro-Israël opstelling. Met deze titel was de inhoud van het artikel van Klootwijk, kort voor de Tweede Kamerverkiezingen voorspelbaar: namelijk een indirecte aanzet tot een keuze voor de CU en SGP, die zich t.a.v. de kwestie Israël-Palestina eenzijdig pro-Israël opstellen, en in mindere mate het CDA .
In dat artikel verwijst Klootwijk daarbij weliswaar naar de drie “verschillende en gelijkwaardige roepingen” in de Kerkorde van de Protestantse Kerk (2008), maar alléén aan de eerste roeping ” om gestalte te geven aan de onopgeefbare verbondenheid met het volk Israël” werd in zijn artikel aandacht besteed en daarbij bovendien gekoppeld aan antisemitisme.
Het begrip antisemitisme werd in 2016 door Joodse en pro-Israël organisaties aangepast en aangevuld met ‘kritiek op de staat Israël’, waarmee deze staat gevrijwaard is van alle kritiek rond zijn politiek ten aanzien van de Palestijnen. Ook veel Joden binnen en buiten Israël zijn daardoor antisemiet.
Klootwijk vertaalt daarbij het ‘volk Israël’ (namelijk de Israëlieten uit het Oude Testament) naar de huidige staat Israël en verderop als ‘het Joodse volk’. Historisch een onjuiste gelijkstelling. Zelfs onder Joden is geen eenduidigheid, wie is Jood/jood? De koppeling in de titel van de termen Joden, antisemitisme en Israël en het bekijken van partijprogramma’s hierop is dus uitermate scheef.

Echter: de PKN heeft nog twee gelijkwaardige! roepingen. Die komen in het artikel van Klootwijk helemaal niet ter sprake, terwijl dié juist de kernwaarden van het christelijk geloof betreffen, zoals gerechtigheid, vrede, gelijkwaardigheid, mensenrechten, respect en barmhartigheid, en zorg voor de schepping. In de woorden van de nota:
*De diaconale roeping om solidair te zijn met hen die lijden onder onrecht, verdrukking en geweld
*De oecumenische roeping om de eenheid, de gemeenschap en de samenwerking te zoeken en te
bevorderen met andere christenen, inclusief Palestijnse christenen.
Lees: de noodoproep van Palestijnse christenen aan de kerken in de wereld met het Palestijnse Kairosdocument ‘Het uur van de Waarheid’, vergelijkbaar met dat van 1985 over de apartheid in Zuid-Afrika.  En in juni 2017 nogmaals in een open brief : https://www.article1collective.org/nl/2017/06/open-brief-van-de-nationale-coalitie-van-christelijke-organisaties-in-palestina-nccop-aan-de-wereldraad-van-kerken-en-de-oecumenische-beweging/ . In de Palestijnse Oude Stad Jeruzalem worden kerken en moskeeën, waaronder de Heilig Grafkerk en de Al-Aqsamoskee, jarenlang bedreigd en ontheiligd door fanatieke Joden beschermd door militairen.

De opstelling van de christelijke partijen CDA, CU, en SGP in de kwestie Israël-Palestina

De meeste Nederlandse politieke partijen hebben geen dan wel een afgewogen standpunt ten aanzien van Israël-Palestina: onrecht aan beide kanten wordt aan de orde gesteld en er worden oplossingen gezocht en aangedragen. De zich christelijk noemende partijen kiezen echter zeer sterk partij voor Israël, bekommeren zich nauwelijks om de situatie van Palestijnen of laten het voor wat het is.
Sinds de PKN-nota uit 2008 over de drie “verschillende en gelijkwaardige roepingen” is de situatie van de Palestijnen in het conflict met Israël anno 2021 in alle opzichten dramatisch verslechterd.
De CU en de SGP staan echter pal en kritiekloos achter de staat Israël. Beide hebben dan ook druk uitgeoefend in het Nederlandse parlement om ook in Nederland een landelijk coördinator antisemitismebestrijding aan te stellen. De vraag waarom er zo’n exclusieve coördinator zou moeten komen en niet iemand voor alle uitingen van racisme-, haat- en  discriminatie ter bescherming van álle minderheids- en bevolkingsgroepen, waar ook antisemitisme, moslimhaat en vreemdelingenhaat onder vallen, was daarbij niet aan de orde..

Het Christen Democratisch Appél (CDA) spreekt zich niet specifiek uit over Israël- Palestina.  Ze stemden de afgelopen jaren echter wel tegen moties waarmee Israël ter verantwoording kon worden roepen over het onrecht tegen de Palestijnen. Indirecte steun dus.

De ChristenUnie (CU)  behoort met de SGP (en PVV) tot de harde kern van de pro-Israëllobby. Hoewel de CU zich in het algemeen inzet voor vluchtelingen en kwetsbare groepen elders, behartigde deze in de afgelopen jaren de belangen van Israël met allerlei moties. De CU is onder meer tegen de internationale BDS-beweging  (geweldloos verzet tegen de bezetting), tegen de UNWRA (vluchtelingenhulporganisatie), en tegen kritiek op Israël (antisemitisme). De partij zegt weliswaar alle internationale rechtsbeginselen in acht te nemen, maar verleent daarentegen geen steun aan het Internationaal Strafhof bij haar onderzoek naar oorlogsmisdaden in Israël- Palestina, en de schendingen van internationale en mensenrechtenverdragen. De partij schaart zich dubbelzinnig   achter de bezettingspolitiek van Israël met de opmerking dat “vrede alleen in zicht komt als Israël in zijn nederzettingenbeleid oog heeft voor de belangen van de Palestijnen”.

De Staatkundig Gereformeerde Partij (SGP) gedraagt zich in de Tweede Kamer als parlementair ambassadeur van Israël. Ze ziet de oprichting van de staat Israël in 1948, “voor Gods verbondsvolk”, als een groot wonder. De bezette Palestijnse gebieden worden consequent  ‘betwist gebied’ genoemd, conform de term die Israël daarvoor gebruikt. De partij is extreem actief op het dossier-Palestina/Israël, en trekt daarbij op met radicale lobby­organisaties als de Israëlische NGO Monitor, het CIDI en gelijkgestemde partijen als de ChristenUnie en de PVV. Volgens de SGP moeten alle internationale en hulporganisaties t.b.v. Palestijnen worden opgeheven of bestreden, zoals de UNWRA, evenals alle maatregelen van de VN en alle protesten tegen de bezetting (waaronder BDS). Binnen de VN moet Nederland de kritiek op Israël, volgens de SGP overtrokken, bestrijden. De partij stelt zich fanatiek op om de nieuwe formule van antisemitisme ook in Nederland juridisch te verankeren en strooit rijkelijk met de termen ‘antisemitisme’ en  ‘joods-christelijk’, en de Holocaust wordt zo mogelijk overal bij betrokken. Geen woord echter over de militaire bezetting en de onderdrukking van Palestijnen door Israël. Daarmee steunt deze partij het bezettings-, kolonisatie- en apartheidsbeleid van Israël en houdt de situatie van ongelijkheid en het onrecht in stand.
(NB. ‘De kerk ziet (volken)recht en in internationale verdragen omschreven mensenrechten als het primaire oriëntatiepunt voor de oplossing van het Israëlisch-Palestijns-Arabische conflict’ (IP-nota, Beleidskader, 5)

Christenen, kerken en zich christelijk noemende organisaties zijn geroepen om oog te hebben voor slachtoffers van onrecht, in eigen land en elders. Palestijnen behoren tot die groep. Zij hebben geen middelen, een lobbygroep, een sterke staat of (militaire) macht die hun belangen kan behartigen.

Voor mij is het onuitstaanbaar dat juist christenen en Nederlandse politieke partijen ‘met de Bijbel’ zich laten leiden en meeslepen door ideologische, politieke of andere belangen, en groot onrecht (laten) begaan, mede op grond van verhalen in de (Hebreeuwse) Bijbel. Waar en wie zijn daarin de Palestijnen. Juist van hen mag verwacht worden dat ze, gewapend (Paulus) met Bijbelse kernwaarden, opstaan tegen onrecht en zich verzetten tegen machthebbers, die met wapens, geld en vriendjespolitiek mensenrechten en internationale verdragen aan hun laars lappen, medemensen en volken vertrappen.

In Nederland weten we goed wat vrijheid is. We hebben zelf  ‘slechts’ 5 jaar lang ondervonden wat bezetting betekent én ons ertegen verzet. Onze verzetsstrijders werden niet voor terroristen of verraders uitgemaakt. We roepen wel: “Dat nooit meer!” Maar intussen steunen christelijke politieke partijen de bezetting elders waarvan de bevolking anno 2021 al 73 jaar geen vrijheid heeft gekend.
“Wat gij niet wilt dat u (is) geschiedt, doe dat ook een ander niet!” …. “en zie ook niet toe wanneer dat anderen wordt aangedaan.”

De tijd van verkiezingen is helaas net voorbij, maar de tijd om juiste keuzes te maken nooit!

Lamkje Sminia, 19 maart 2021

Lamkje Sminia is diaken van de Protestantse wijkgemeente Kruiskerk en actief betrokken bij Het Nederlands Palestina Komitee en Oikocredit.