(G)een blauwe maandag

COLUMN

Wilma Beukhof


In mijn vorige column heb ik het gehad over de bijzondere namen van dagen, met name ‘dag van de mensenrechten’. Ook deze week heeft er weer een dag een bijzondere naam: Blue Monday. De meest deprimerende dag van het jaar, als je de media moet geloven. In het Nederlands ook wel deprimaandag genoemd. Deze dag valt of op de derde maandag van de maand januari, of op de maandag van de laatste volle week van januari. Dit jaar is dus het eerste het geval.

Hoe komen we aan deze naam? De term is afgeleid van het Engelse begrip ‘feeling blue’(neerslachtig zijn). De kleur blauw had vroeger in de zeilscheepvaart met rouw te maken. Als een schip zijn kapitein verloor, verfde de bemanning rondom het schip een blauwe band. Dat liet zien dat men de ‘blues’ had, in de rouw was. Je ziet dit ook terug in de muziekstijl blues, waarin de slaven uit Afrika vooral over de negatieve gebeurtenissen in hun leven zingen. Door het zingen van de blues hoopte men troost en kracht te vinden voor deze problemen.

Blue Monday bestaat nog niet zo heel lang als aparte dag. Hij is in 2005 wereldkundig gemaakt door de Britse psycholoog Cliff Arnall. Hij bedacht een formule waaruit zou blijken dat dit de meest treurige dag van het jaar zou zijn. Hij kreeg hier veel kritiek op, omdat die formule niet wetenschappelijk onderbouwd is. Hij heeft ook een formule bedacht voor de meest positieve dag van het jaar (de maandag het dichtst bij 17 juni), die onderhevig is aan dezelfde kritiek.

Er zitten heus wel wat depressieverhogende elementen in deze Blue Monday. Meestal is het weer niet geweldig, het salaris is nog niet binnen en met de feestdagen is er meestal wel veel uitgegeven, en de eerste goede voornemens zijn al weer gestrand. Het duurt nog heel lang voor het vakantie is, en momenteel zijn de vooruitzichten voor leuke dingen ook niet fantastisch te noemen. Maar om dit nu aan een specifieke dag te koppelen, lijkt me een beetje te ver gaan. Het is meer een marketingtruc. Britse wetenschappers hebben namelijk ontdekt dat Arnall werd betaald door het reisprogramma Sky Travel, dat zijn inkomsten in die periode terug zag lopen en naar manieren zocht om de mensen juist op dat moment vakanties te laten boeken. Het werkte; blijkbaar wordt er voorzien in een behoefte naar een aanwijsbare reden voor neerslachtigheid.

Oké, Blue Monday is een marketingtruc, maar er zijn diverse organisaties die juist op deze dag aandacht vragen voor depressie en psychische problemen. Zo is er 5 jaar lang een Depressiegala georganiseerd, van 2016 tot 2020, waarbij cabaretiers, auteurs en deskundigen het licht lieten vallen op depressies en depressieve gevoelens. Ook organiseerde MIND afgelopen maandag voor de vijfde keer de Blue Monday Run. Met die actie probeerden ze een zo hoog mogelijk bedrag op te halen om psychische problemen bij jongeren te voorkomen en hen die er last van hebben te ondersteunen. 423 deelnemers en 40 teams brachten zo’n 70.000 euro bij elkaar!

Er zijn ook heel wat suggesties op het internet te vinden om jezelf uit het moeras van de neerslachtigheid te trekken: eet een ijsje, knuffel je naaste (of de hond…), maak een wandeling. Dat werkt heus wel een beetje, maar ik krijg wel visioenen van baron Von Münchhausen, die zichzelf aan de haren uit het moeras trok. Ik heb persoonlijk liever wat vastere grond onder de voeten. Of dat nu is op Blue Monday, Black Friday, Throwback Thursday of wat voor dag dan ook. Ik denk dat uiteindelijk maar één dag belangrijk is: Goede Vrijdag. Doordat Jezus Christus daar geen grond meer onder de voeten had, verlaten werd door iedereen, ook door Zijn Vader, worden wij, zoals in het Avondmaalsformulier staat “nooit meer door Hem verlaten.” Dat geldt ook, en juist, op de derde maandag van januari!

Wilma Beukhof, 21 januari 2022