Opdat wij niet vergeten….

COLUMN

Wilma Beukhof

De laatste week van april is in ons gezin een week van gedenken aan het worden. Dit jaar trouwde op maandag onze tweede dochter. Het was een mooie dag, ondanks alle beperkingen, en we hopen daar nog heel lang aan terug te mogen denken bij de diverse huwelijksverjaardagen. Onze eigen trouwdag was twee dagen later: 28 jaar lang moeilijke en mooie momenten. Een dag later was de sterfdag van mijn moeder, nu twee jaar geleden, en weer een dag later zou ze jarig zijn geweest.  Allemaal dagen die je op de een of andere manier iets te zeggen hebben. Dagen om terug te kijken, maar niet om daar te blijven steken.

En afgelopen dinsdag was het 4 mei, Dodenherdenking. ’s Avonds zaten mijn man en ik met onze jongste zoon voor de televisie om de herdenking op De Dam te volgen, inclusief de twee minuten stilte. Ik vind het altijd weer indrukwekkend, al vind ik het jammer dat er momenteel geen mensen bij mochten zijn op een aantal genodigden na. Zo’n mensenmassa die even twee minuten helemaal geen geluid geeft, dat heeft wat. We vinden het belangrijk dat ook onze kinderen meedoen; zij weten eigenlijk niet eens wat vrijheid is omdat ze niet anders kennen. Maar, zoals André van Duin zei: “Het had ook anders kunnen aflopen. Dan had ik deze toespraak misschien wel in het Duits moeten doen.” Het heeft Goddank niet zo hoeven zijn.

In Exodus 12, de geschiedenis van de uittocht uit Egypte, zie je bij de instelling van het Pascha ook dat de kinderen erbij worden betrokken. Zij moeten vragen wat het Pascha inhoudt. Dan wordt de betekenis ervan door de vader uitgelegd: “Het is een offer voor de HERE, die in Egypte de huizen van de Israëlieten voorbijging, toen Hij de Egyptenaren trof en onze huizen bevrijdde.”(v. 27) Opdat zij niet zouden vergeten…

Op de basisschool waar ik werk kregen de kinderen van groep 7 en 8 kort voor de meivakantie een presentatie van een vrijwilliger over de oorlog. Dit gebeurt in principe elk jaar. Normaal komen die mensen naar school, nu moest het online gebeuren. De man die dit deed vertelde over zijn moeder en wat zij in de oorlog had gedaan en hoe het was geweest. Het maakt elke keer weer diepe indruk.  Je hoort vaak: “Dit nooit meer!” Hopelijk gaan zij dat ook zeggen.

En toch, wat is het nut van het niet vergeten? Van al die goede voornemens? Natuurlijk is het mooi als er nog aan mensen wordt gedacht. Natuurlijk is het mooi als hun inzet wordt gewaardeerd. Natuurlijk is het mooi als we kunnen doen en laten wat we willen omdat er geen vreemde overheersers zijn in ons land. Natuurlijk is het mooi als we onszelf voornemen om nooit oorlog te voeren (verbeter de wereld en begin bij jezelf, leerde ik vroeger…). Maar is dat alles? Moeten we eigenlijk niet in de leer bij Israël, waar duidelijk wordt gemaakt dat het Pascha voor de HERE is? Het ging niet om de uittocht uit Egypte zelf, hoe wonderlijk dat ook was. Het ging om wat de HERE had gedaan! En dat laatste is iets wat wij bij al ons herdenken ook moeten beseffen: het gaat om de daden van God in de geschiedenis. Soms zijn die daden zoals wij ze graag zien: hulp en redding. Maar soms straft Hij ook. Dat moeten we ook willen zien. Hij straft namelijk niet uit willekeur, omdat Hij het leuk vindt om ons dwars te zitten. Hij straft uit liefde, om ons naar Zich toe te trekken.

Dan wordt herdenken gedenken. Het is niet voorbij, want God is niet voorbij. Zijn daden doortrekken de geschiedenis. Op basis daarvan kunnen we Hem ook vertrouwen voor de toekomst.

Wilma Beukhof, 7 mei 2021