Ze zijn er weer …

COLUMN

Saskia de Jong

Luisterend naar de nieuwslezer van het Journaal hoor ik dat de examens op de middelbare scholen weer gestart zijn. En daarmee heb ik mijn onderwerp gevonden voor deze column.

Hoewel het al heel wat jaren geleden is, dat ik mijn eindexamens heb gedaan, zijn er nog wel de herinneringen. Herinneringen, die daadwerkelijk verband houden met de eindexamens; maar ook herinneringen die samenlopen. De omstandigheden rond mijn Havo-eindexamens waren beduidend anders dan dat die rond mijn WVO-eindexamen. Mijn Havo-diploma haalde ik ‘gewoon’ in een keer, voor het VWO-examen was dit anders.

Het zal, denk ik, nog altijd in gymzalen en schoolaula’s zijn waarin de tafels staan opgesteld. En het is ook de enige periode in je schoolleven, waarin de docenten en anderen zoals de conciërge(s) ‘vreselijk’ aardig zijn. Zo kwam (een van) de conciërge ongeveer halverwege het examen de gymzaal binnen met een cateringkarretje met koffie, thee en dergelijke. En hoewel hij (of zij) zijn uiterste best deed om het rammelende geluid van het karretje te beperken, was het een ‘prettige’ interruptie in de 2,5 uur van het examen.

Tijdens mijn HAVO-examenperiode was het de gymzaal waar ik mijn examens deed. Voor mijn VWO-examen was het (echter) afwisselend de schoolaula of de gymzaal. Na deze examenperiode werd de aula al snel gesloopt om zo ruimte te maken voor het langgewenste nieuw te bouwen gebouw. En zo bleek dat ik tot de laatste leerlingen behoorde, die in deze aula hun eindexamen(s) heb gedaan. Toen ik begon op deze school waren de nieuwbouwplannen er al, maar telkens werd het uitgesteld.

Mijn VWO-examen kende een ander verloop. In dit laatste schooljaar was ik nogal vaak ziek en dat had mijn school niet ‘goed’ in de gaten, waardoor zij ‘meer’ hadden kunnen doen voor mij. Een school mag nl. haar chronisch zieke leerlingen ondersteunen op weg naar het eindexamen. Dit kan bijvoorbeeld aanpassingen op het rooster van de schoolonderzoeken zijn door een ‘eigen’ rooster te maken. Maar ook het geven van extra tijd om een schoolonderzoek en/of examen te doen.
Omdat ik niet wist van deze regeling, heb ik zelf de zaakjes geregeld rond het inhalen van de gemiste schoolonderzoeken. Mijn eindexamen mislukte helaas mede als gevolg van het vele ziekzijn.
Maar dat ik nog recht had op een 2^e herkansing, dàt hoorde ik van een organisatie, die zich nu inzet om de universiteiten en hogescholen te ondersteunen in het faciliteren van gehandicapte studenten. Toentertijd kon ik echter nog wel hun hulp inroepen. Zij hebben mij geholpen om het 2^e Tijdvak schoolexamens aan te vragen, waardoor ik alsnog mijn VWO-examen gehaald heb.

Bij beide eindexamens horen ook herinneringen, die samenlopen met de (na-)examenperiode.
Voor mijn  Havo-examen werd duidelijk dat mijn orthodontist de behandeling ging afronden: de beugel(s) hadden na 2,5 jaar behandeling tot het gewenste resultaat geleid. Voor mij betekende dat het in juni een dubbel feestje kon gaan worden: én mijn Havo-diploma én mijn beugel(s) eruit!
En ja, ik heb mijn Havo-diploma in ontvangst mogen nemen zònder beugel(s). Al was er tijdens die bijeenkomst maar één bekende, die het opmerkte: zij was tegelijk met mij onder behandeling bij de Orthodontie-afdeling van het ACTA, maar bij haar was de behandelaar nog niet tevreden.

Bijzonder bij dit eindexamen is dat ik al op de VU de introductieweek kon doen, colleges volgde en zelfs mijn eerste tentamen heb mogen doen, terwijl ik nog een aanmeldingsstatus had. Ook hierbij had ik de hulp van de organisatie, want zij wisten als geen ander hoe belangrijk dit was. Toen de postbode mijn VWO-diploma bracht, heb ik mijn inschrijving kunnen voltooien. Bovendien bleek ik mijn eerste tentamen ook, maar mooi, gehaald had.
Enkele jaren later, tijdens een reünie van de middelbare school, vertelde de (toenmalige) rector dat de verkrijging van het 2^e Tijdvak “naar fraude riekte”. Want naar zijn zeggen, kon het niet. Maar dit zeggen is makkelijker dan te erkennen, dat zij gefaald hadden in mijn begeleiding van mij. Want natuurlijk is het pijnlijk als een leerling wél een voorziening weet te vinden zoals het 2^e Tijdvak, waar ze gewoon recht op heeft.

Saskia de Jong, 12 mei 2023.